Zelf had ik het nooit eerder van dichtbij meegemaakt, maar sinds deze week weet ik hoe het voelt wanneer sociale media een (volstrekt opgeklopt) incident kapen en van commentaar voorzien. Hoe dat voelt? Slecht.
Even ter inleiding. Ik stap vorige maandag om 18:34 uur in Hasselt op de trein naar Brussel. Tweede klasse. Na een kleine barrière veroorzaakt door een hele grote babybuggy in het 'sas' van de trein, waardoor de reizigers amper op- en af kunnen stappen, zet ik me in wagon 365. Daar zitten op dat moment zo'n vijftien andere reizigers. Niks aan de hand. Of toch?
Al snel meen ik een negatief sfeertje te ervaren: mensen kijken geïrriteerd op van hun krant of laptop, sommigen zoeken oogsteun bij mekaar of zuchten diep. Telkens in de richting van een vrouw die met haar piepjonge baby vlak bij de deur zit. De eigenares van de buggy, zo blijkt. De vrouw is op luidruchtige wijze aan het telefoneren terwijl haar kind een geluid voortbrengt dat nog het best te omschrijven valt als een F104-Starfighter op de stand 'afterburner'. Minutenlang en met een overtuiging die ooit richting The Voice moet leiden. Geloof me, ik weet waarover ik het heb, ik ben opgegroeid in de buurt van Kleine-Brogel. En van menselijke keelklanken ken ik ook een en ander.
Wanneer een student uiteindelijk - na ongeveer vijf minuten permanent gekrijs en zijn nog steeds telefonerende moeder - z'n laptop dichtgooit met de woorden "Hier kan geen mens nog werken!", besluit ik de dame aan te spreken op haar onverantwoord gedrag. In het Engels, want in die taal doet ze haar telefoontje.
Ik ben niet verder geraakt dan een voorzichtige poging haar te attenderen op de overlast: al na enkele woorden scheldt ze me de huid vol, begeleid door een priemende middelvinger. Dat ik "mad!" was en tevens "a stupid idiot!". Maar toch vooral "MAAAAAD!!!". Zoveel mensenkennis in twee seconden, het moet een unicum zijn. Ik besluit het er niet bij te laten en zeg dat we samen op de treinconducteur wachten. Van de getergde treinreizigers inmiddels geen kik meer. Dat zou ook zo blijven.
Mad!!!
De conducteur stelt een interventieverslag op (dat ik niet mag lezen noch ondertekenen, waar ik nochtans op aandring), en dat is het zo ongeveer. Ik weet hem nog te melden dat ik het geweldig zou appreciëren als hij de dame en haar buggy binnen het kwartier van de trein zou zetten wegens volstrekt onaanvaardbaar gedrag, maar dat kan uiteraard niet. Daarvoor is het wachten tot het station van Leuven, waar ze vanzelf verdwijnt. Ik krijg nog enkele middelvingers na vanop het perron. En ook nog een "MAD!!!", zo meen ik me te herinneren.
Dat zou allemaal niet zo heel erg geweest zijn - een vervelend akkefietje zeg maar - mocht er geen addertje onder het gras zitten. Want jawel: één uur later al word ik gebeld door iemand van Het Belang Van Limburg. Of ik zonet een relletje op een trein veroorzaakt heb? Nou, dat is snel. Blijkt namelijk dat een student journalistiek het incident heeft gezien (hij bevond zich in dezelfde wagon) en meteen verslag heeft uitgebracht via een mail naar de krant. En of hij aub anoniem kon blijven. Hij dus wel, ik helaas niet. Nog steeds niets aan de hand, want het korte verslag van het voorval belandt een dag later binnenin de krant, zonder foto en zonder heisa. Kort en correct. Bovendien met recht van weerwoord, want men heeft me gebeld en ik heb mijn verhaal kunnen doen. En nu even niks meer, denk je dan. Tot nog een dag later.
Die dag - woensdag - verschijnt er een veel omvangrijker stuk in Het Laatste Nieuws en op HLN.be, opnieuw met de mail van de (nog steeds anonieme) student als bron. Bovendien voorzien van foto's en zelfs een video op HLN.be, gefilmd via zijn smartphone. Het filmpje gaat in no time viraal, in die mate zelfs dat er diezelfde middag nog een nep-account van mezelf op Twitter verschijnt. Die virtuele Stijn Meuris scheldt wat dommig om zich heen en maakt de echte Stijn Meuris belachelijk. Ja, lachen.
De journalist van HLN (ene Jimmy De Schrijver) heeft, in tegenstelling tot wat zijn hoofdredacteur Wim Verhoeven beweert, niks ingesproken op mijn voicemail. Nadien blijkt hij me wel degelijk één keer gebeld te hebben, maar dat zijn nummer als 'geblokkeerd' geregistreerd staat - waardoor niemand kan weten welke nummer er gebeld heeft. Zodat in zijn artikel - gebaseerd op een 'liveverslag' van een student - de journalistieke dooddoener te lezen valt: "Stijn Meuris wou gisteren niet reageren". Truken van de goedkoopste foor die ik ken. Hoe dan ook, dat ongebalanceerd artikel vormt de start van een moddercampagne die rimpels trekt op Facebook, Twitter, Youtube (het filmpje is inmiddels verwijderd) en uiteraard ook op het lezersforum van HLN.be, waar de venijnige en ronduit boertige reacties te gortig zijn voor publicatie. Uiteraard publiceert HLN.be ze wel.
Om maar te zeggen; advocaat mediarecht er op af en we zien wel. Het dossier wordt omvangrijk. Schending van de privacy, schending van het portretrecht en eventueel ook een geval van laster en eerroof. Gedaan met lachen.
De student in kwestie lacht inmiddels ook niet meer; ik heb hem na enig zoekwerk ("Bronbescherming meneer Meuris, u begrijpt dat") kunnen contacteren en hij excuseerde zich ridderlijk voor zijn jeugdige journalistieke overmoed. Hij gaf toe de mail en de beelden te hebben aangeboden aan twee kranten, maar hij had er geen idee van hoeveel schade zo'n verslag en video kon opleveren. Ik ben bereid hem te geloven. Hij gaf ook toe dat hij hetzelfde wellicht niet zou gedaan hebben mocht het mijn buurman zijn geweest die de vrouw tot de orde wou roepen. Goed dat we mekaar gesproken hebben, zeg maar. Want BV-discriminatie, het begint een nieuwsoortig begrip te worden.
Lynch-cultuur
Samengevat luidt het dus dat iemand die op beleefde maar gedecideerde wijze wil bemiddelen in een situatie op een trein (en zich daarbij gesteund voelt door de reacties van andere reizigers) daar zelf het slachtoffer van wordt. Tot en met een PV opgesteld door een treinconducteur, plus een video op sociale media, een ongeduid stuk in een populistische krant, plus scheldtirades afkomstig van honderden wildvreemden die blijkbaar ook allemaal in diezelfde wagon zaten.
En nu het punt (sorry voor het wachten): in hoeverre gaan we nog akkoord met dit soort openbare lynch-cultuur? Sedert maandagavond begrijp ik net iets beter waarom burgers niet ingrijpen wanneer er in hun omgeving iets gebeurt of wanneer anderen in nood verkeren. We zijn een volkje van lafaards geworden, die op het moment suprême niet thuis geven, maar meteen nadien wel filmpjes posten en hun gal spuwen. Weliswaar in de verkeerde richting, maar gespuwd is toch maar mooi gespuwd.
Stijn Meuris

Stijn Meuris scheldt vrouw uit om huilende baby in trein

Door: redactie HLN
29/01/14 - 11u33  Bron: Het Laatste Nieuws
Stijn Meuris. © belga.
De stoppen sloegen maandagavond door bij zanger en columnist Stijn Meuris op de IC-trein van Hasselt naar Gent-Sint-Pieters. Aanleiding was een huilende baby. "Please let the baby shut up", sneerde Meuris in het Engels naar de bezorgde moeder van vreemde afkomst. Even later kreeg hij het ook aan de stok met enkele conducteurs. Dat meldt Het Laatste Nieuws.



"De huilende baby zorgde voor wat pijn aan de oren, maar meer niet", zegt een medereiziger.

"Geef dat kind een tik"
"Hij gebood de vrouw de baby een tik te geven waarop die antwoordde dat hij gek was. Toen begon Meuris de vrouw uit te dagen en zei hij dat hij er wel voor zou zorgen dat zij binnen het kwartier van de trein zou vliegen. Hij gaf ook commentaar op de babywagen, die in de weg zou staan aan de deuren van de trein. Daarop begon hij uitdagend luidop af te tellen. Zelf werden we met verstomming geslagen toen Meuris iedereen bedankte voor de hulp die hij niet kreeg."

"Blij dat ik zo geen kind heb"
Na enkele minuten kwamen twee treinbegeleiders tussenbeide, maar Meuris bleef kibbelen met de vrouw, zo is te zien in een filmpje. "Jullie zijn twee volwassenen", zei de conducteur. "Moeten we jullie uit elkaar halen?" "U was een telefoontje aan het doen", verweet hij de vrouw.